donderdag 13 mei 2010

De gevorderde mens

Een artikel van Joep Dohmen in de Volkskrant van afgelopen zaterdag (8 mei 2010) over Levenskunst op hogere leeftijd is mijn inspiratiebron deze keer. Al jaren kan ik mij verbazen over de vooroordelen die er zijn in het Nederlandse bedrijfsleven ten aanzien van leeftijd: na je 45e levensjaar doe je niet meer mee, loop je met een rollator in overdrachtelijke zin. Wanneer je dan bedenkt dat je op die leeftijd nog zo’n beetje de helft van je werkzame leven te gaan hebt is dat een somber stemmende gedachte.

Leeftijd en identiteit
Deze kloppen niet met elkaar. Ken je dat: je passeert je 30e, 40e, 50e levensjaar en je gevoel klopt totaal niet bij de associatie die je hebt met die leeftijd. Voor je gevoel ben je altijd jonger dan het beeld dat je hebt bij een leeftijd. En hoe pijnlijk is het dan te merken, dat de maatschappij jou een imago opplakt waar je je totaal niet mee kan identificeren. En dat het heel moeilijk is om je daarvan te distantiƫren. Veel last heb je daarvan in je werk. Hardnekkig is het vooroordeel dat oudere werknemers inflexibel, vastgeroest en vaker ziek zijn. Onderzoek na onderzoek toont aan dat het niet zo is. Zo is inflexibiliteit een karaktereigenschap die iemand ook op jongere leeftijd al had.

Eeuwig jong
“Tweeduizend jaar geleden stak Cicero al de draak met die mensen die zonder enig zelfrespect uit alle macht ‘jong’ wilden blijven, dat wil zeggen: onervaren, onwetend, onbesuisd, kortom: beginnelingen.” (citaat Joep Dohmen). Als ‘gevorderde mens’ word ik natuurlijk vrolijk van zo’n uitspraak. Want is dat niet waar het ook tegenwoordig over gaat? Wat maakt dat de maatschappij (lees: bedrijfsleven) alleen beginnelingen wil zien en geen gevorderden? Is het dan geen wonder dat sommige mensen allerlei pogingen doen om jonger te lijken dan ze zijn? Frauderen met hun geboortedatum op hun cv, of minder ernstig, op datingsites? Want niemand wil uitgerangeerd en overbodig zijn.

Levenskunst
“Levenskunst betekent allereerst onder ogen zien dat we eindige en kwetsbare wezens zijn en dat betekent: afscheid nemen van dat dwaze ‘forever young’. Jong zijn is een beginneling zijn en je kunt alleen een gevorderde willen zijn.” (citaat Joep Dohmen). Elegant ouder worden heeft te maken met de weg die je kiest: weet je waar je heen gaat en vandaan komt of rommel je maar wat aan? Heb je geleerd van de fouten uit het verleden of doe je iedere keer hetzelfde (met hetzelfde resultaat…)? Weet je wat je betekent voor anderen en voel je je verbonden met de maatschappij en de wereld? Een prachtig voorbeeld van mooi oud worden was Goethe: “ook als 80-jarige bleef Goethe op zoek naar nieuwe perspectieven op de wereld en naar nieuwe mogelijkheden om zichzelf uit te drukken. De oproep luidt: ‘word wie je bent’.”

Eindigheid
Alles is eindig: de kindertijd, het ouderschap, liefde, vriendschap, kennis, werk, geld (ja, ook de kredietcrisis!) en roem. Wat wil je achterlaten, hoe wil je dat je nabestaanden over je spreken, wat staat er straks op jouw grafsteen?

Geen opmerkingen:

Een reactie posten